Kenevir Nedir?

Kenevir kendine has özellikleri bulunan otsu bir bitkidir. Kanabis (cannabis) ya da kendir adı ile de anılır. Kenevir ömrünü bir yılda tamamlayan tek senelik bir bitki türüdür. Yaklaşık 50 santimetreden başlayarak üç metreye kadar çıkabilen boyu ile kenevir gelişim sürecinde yoğun büyüme gösterir. Bir kaktüs kadar olmasa da gövdesinde dikene benzeyen tüyler bulunan kenevir aynı zamanda eşeyli bir bitkidir. Kenevirin türlere ayrılması konusunda bazı tartışmalar bulunsa da kenevir türleri ana olarak üç kola ayrılır. Kenevir bitkisi Sativa, İndica ve Ruderalis olarak en bilinen üç gruba ayrılır. Bu bitkilerin çiçekleri hasat edilip kurutulduğunda dünyanın en yaygın ve en eski ilaçlarından biriyle karşılaşırsınız. İnsanlar ise bunu genellikle olarak Esrar, Marihuana veya Ot olarak isimlendiriyor. Kenevirin anavatanı aslen Himalayalar ile Hint Okyanusu arasında kalan Hint alt kıtası ve Orta Asya’dır. Ancak bugün kenevir yetiştiriciliği tropik ılıman bölgelerde yapılabilir durumdadır. Kenevir;Hint Keneviri, Marijuana, Esrar, Kendir gibi isimlerle bilinen Cannabacae familyasına ait çift çenekli bir bitkidir. Dünyanın tropik ve ılıman bölgelerinin çoğunda yabani olarak yetişir. Neredeyse tüm iklimlerde kolayca yetişebilir, iç mekanlarda hidroponik teknolojisi ile daha verimli yetiştirilebilir. Kenevir, tarih boyunca kullanım alanları ile yetişimi süregelen bir bitki olmuştur. Daha çok bilinen keyif verici madde olmasının yanı sıra kenevir önemli alanlarda bitkisel hammadde olarak da kullanılmıştır. Örneğin tarih boyunca kenevirin liflerinden kumaş, iplik gibi ürünler elde edildiğini görmek mümkündür. Lifleri dayanıklı olan kenevirden halat ve çuval gibi ürünler de yapılmaktadır. Ayrıca kenevirin hamurlu kısmı da kağıt yapımı amacı ile işlenir. Kenevir tohumlarından kenevir yağı elde edilir. Bu yağ esrar yağı ile karıştırılsa da farklı bir yağdır ve kullanım alanları arasında gıda vardır. Bu yağ ayrıca yakıt amaçlı da kullanılır. Kenevir sağlık ve kozmetikte de hammadde olarak kendine yer bulur. Bu alanlarda yapraklarının kullanıldığı kenevir ayrıca selüloz açısından da zengin bir bitkidir. Kenevir günümüzde yaygın olarak tekstil, gıda, kişisel bakım, sağlık, kağıt ve yapı malzemeleri gibi sektörlerde işleniyor ve kullanılıyor.

Kenevir nasıl görünür?

Kenevir bitkisinin yaprakları parlak ve yeşildir.Beş veya yedi yaprağı çok belirgindir.Tepe kısımları çiçeklidir ve yapraklar yapışkan bir reçine ile kaplanmıştır.Cinsine ve yetiştirme türüne bağlı olarak boyu 30 santim ile 3 metre arasında değişebilir.

Kenevirin Temel Özellikleri Nelerdir?

1) Kenevir oldukça hızlı büyüyen bir bitkidir. Olgunluğa çok hızlı ulaşır ve bu süreçte çok hızlı uzar. Bu da endüstriyel üretim adına oldukça büyük bir avantajdır.

2) Kenevir temiz havaya katkıda bulunur. Bitkilerin solunumda havaya yaymış oldukları karbondioksit açısından kenevir negatiftir. Bu da kenevirin yaydığı karbondioksitten daha fazlasını havadan aldığı anlamına gelir.

3) Kenevir, yetiştirilmesi nispeten zahmetsiz bir bitkidir. Tarım ihtiyaçlarına genel olarak çok daha az ihtiyaç duyar. Kendisinde bulundurdukları ile kenevir doğal bir haşerat ve yabani ot engelleyicisidir.

4) Kenevirin liflerinin ömrü uzun, dayanıklılığı çoktur. Özellikle endüstriyel kullanım alanlarında tercih edilmesine sebep olan bu özelliği ile kenevir pek çok dayanıklı ve uzun ömürlü ürünün hammaddeliğini üstlenir.

5) Kenevirin tohumları içerdikleri sayesinde tek başına dahi kullanılabilen, yüksek besin değerli gıdalar olarak kullanılır. Yoğun protein bulundurması ile kenevir tohumları sporcuların da sıklıkla tercihi olur. Kenevir tohumu ile pek çok farklı tarif gerçekleştirilebilir.

Kenevir Nerelerde Kullanılır?

Kenevirin kullanım alanları temel olarak iki adettir. Endüstriyel kullanım ve tıbbi kullanım/keyif verici kullanım olmak üzere ikiye ayrılan bu kullanım alanları pek çok alt alana da dağılır.

Kenevirin Endüstriyel Kullanımı

Özel olarak ıslah edilen ve endüstriyel kullanım için biçimlendirilen kenevir türü cannabis sativa olarak bilinir. Yapraklarının ince ve uzun, gövdesinin ise boş olduğu ve bir bütün olarak çalıyı andıran bu tip kenevir endüstri alanında hammadde olarak kullanılır. Ayrıca dayanıklı ve esnek/esnekleştirilebilen lifleri ile de cannabis sativa adlı kenevir türü endüstride sıklıkla tercih edilen bir maddedir. Kenevirin cannabis sativa türünün endüstriyel olarak kullanım örnekleri çuval, halat gibi dayanıklı ürünler ya da çanta gibi günlük ürünler ile verilebilir. Bu durumda kenevirin endüstriyel olarak kullanım alanının geniş olduğu rahatlıkla söylenebilir.

Kenevirin tohumu ise hem gıda hem de yakıt alanında kendine yer bulur. Boya ve sabun yapımında da hammaddelerden biri olarak rastlayabileceğimiz kenevir pek çok özelliği ile pek çok beklentiyi karşılar. Ayrıca kenevir tohumları ile kuşlar beslenilebilir.

Kenevir, endüstriyel kullanımında bunlarla da sınırlı kalmayıp kozmetik ürünleri ve doğada çözünebilen plastikler için de hammadde kaynağı oluşturur. Ayrıca beton katkı ürünleri de kenevirin kullanıldığı bir diğer alandır.

Kenevirin endüstriyel kullanım amacı ile üretimi Türkiye’de de yapılmaktadır. Endüstriyel kenevir yetiştiriciliğinin yapıldığı iller Adana, Amasya, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kütahya Kocaeli, Samsun ve Sivas’tır.

Endüstriyel Kenevir Kumaşının Avantaj ve Dezavantajları

Kenevirin endüstrideki önemli bir kullanım alanı da kumaş üretimidir. Kenevir kumaş da bazı avantaj ve dezavantajlara sahiptir.

Kenevir Kumaşın Avantajları

Kenevir liflerinde de öne çıkan dayanıklılık avantajı kenevir kumaşlarda da aynı şekilde kendini gösterir. Kenevir kumaş, nefes alabilen yani gözenekli bir kumaştır. Buna paralel olarak kenevir kumaşlardan yaz için serin tutan kış içinse sıcak tutan kumaşlar üretilir. Kenevir kumaşlar güneşten gelen zararlı ışınları süzer. Ayrıca kenevir kumaşlar kullanıldıkça yumuşar ve çabuk solmaz, solmaya dayanıklıdır. Doğal ışıltısı olan kenevir kumaşların bir diğer avantajı ise hassas ciltliler için uygun olmasıdır. Organik hali ile kenevir kumaş hassas ciltliler için oldukça uygundur. Kenevir kumaş, boyama için de uygun bir kumaştır.

Kenevir Kumaşın Dezavantajları

Kenevir kumaşın avantajları bulunduğu gibi bazı dezavantajları da vardır. Örneğin karakteristik olarak aşındırıcı olan yapısı sebebiyle ciltteki hissiyatı yumuşak değildir. Ancak organik hali için geçerli olan bu aşındırıcı durum yapım aşamasında farklı maddeler yardımı ile son üründe ortadan kaldırılabilir. Kenevir kumaş çabuk kırışabilen bir kumaştır. Kenevir kumaştaki elastik toparlanmasının düşük olma durumu buna sebep olur. Bu nedenle kenevir kumaş da tıpkı keten kumaş gibi kolaylıkla kırışabilen bir yapıya sahiptir. Kenevir kumaş ısıya dayanıklı bir kumaştır. Ancak nemli ve ısının yüksek olduğu durumlarda mantar üremesine zemin hazırlayacak ortamı oluşturabilir. Küf olarak gözlemlenebilecek bu olumsuz durum da kıyafetler için istenmeyecek bir sonuç yaratır. Bunun önüne geçilebilecek durumlar olsa da bütün olarak değerlendirildiğinde bu ortama zemin hazırlayabildiğinden kenevir kumaş için bu özellik bir dezavantaj olarak kabul edilir.

Kenevirin Tıbbi ve Keyif Verici Olarak Kullanımı

Cannabis sativa ve cannabis indica esrar elde etmek adına kullanılan kenevir türlerindendir. Bugün elde edilen pek çok esrar cannabis sativa ile cannabis indica kenevirlerinin çaprazlanmasıyla elde edilmiştir. Kenevirin ilgili bölümlerinden elde edilen esrar işlenerek kubar, kubar yağı ya da toz esrar elde edilebilir. Esrar genel olarak keyif verici madde olarak bilinir. Bu yönüyle de kullanılabilen esrarın tıbbi kullanım alanları da mevcuttur.

Tıbbi amaçlı yetiştirilen kenevir tarlada endüstriyel amaçlı üretilen kenevir ile karşılaştırıldığında daha bodur bitki formlarındadır.

Kenevirin Bileşenleri nedir?

Bu iki bileşenin etkileri ve kullanım şekilleri farklıdır:

1)THC
THC diğer ismiyle Tetrahidrokannabinol kenevirin en bilinen bileşenidir ve psikoaktiftir.İnsanlar keneviri genellikle THC’nin etkileri için tüketirler ancak THC’nin yeni keşfedilen ve mutluluk verici etkisinin yanı sıra sağlık sektöründe devrim yaratacak güce sahip olduğu düşünülmektedir; ABD, Avrupa ve İsrail’de yapılan araştırmalar sonucunda Kanser, MS, Alzheimer, Crohn’s Hastalığı, Hemoroid, Epilepsi, Şizofreni gibi hastalıkların tedavisinde etkinliği fark edilmiş ve hala üzerinde çalışmalar yapılmaktadır.

2)CBD
Psikoaktif olmayan bir kanabinoiddir, yani kafa yapıcı bir etkisi yoktur.Genellikle iltihabı azaltmaya yardımcı olmak ve ağrıyı hafifletmek için kullanılır.Ayrıca mide bulantısı, migren, epilepsi nöbetleri, depresyon, anksiyete ve paronaya gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır.

THC yaygın olarak 3 formda kullanılır:

1)Esrar
Kenevir bitkisinin çiçeklerinin ve yapraklarının kurutulmasıyla elde edilir, kenevir ürünlerinin en az etkili olanıdır ve genellikle bir kağıda sarılıp tüketilir.

2)Kubar
Kenevir bitkisinin reçinesinden yapılır, kurutulur, küçük bloklar halinde preslenir ve içilir.

3)Kenevir Yağı
Kenevir bitkisinin en güçlü ve en sağlıklı formudur, kenevir bitkisinin içeriğinde bulunan bileşenler bir solvent yardımıyla çıkarılır ve ısıtılarak aktif hale getirilir, tek tüketilebileceği gibi yiyecek ve içeçeklerin içine eklenerek de tüketilebilir.

Kenevir dünyada genellikle rahatlatıcı, sakinleştirici ve mutluluk verici etkileri için tüketilir.Bazı ABD Eyaletlerinde ve Avrupa Ülkelerinde; kanser, ms, kronik ağrı, iştahsızlık gibi yüzlerce hatta binlerce tıbbi durumlara yardımcı olması için reçete ediliyor.

Kenevir doğal bir bitki olmasına rağmen hem olumlu hem de olumsuz etkilere sahip olabileceğini unutmayın.

Kenevir Ülkemizde Yasal mı?

İçeriğinde THC maddesi bulunması sebebiyle ülkemizde dahil olmak üzere uyuşturucu etkileri olduğu için bir çok ülkede yasadışıdır. Ülkemizde ve diğer ülkelerde sanayi ve sağlık amaçlı kullanımı ve yasallaşması yaygınlaşmaya başlamıştır.

Kenevirin Yasal Süreci ve Durumu

Kenevir ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde yetiştirilme durumuna kısıtlamalar engeller getirilerek alanı daraltılmıştır. Bunun sonrasında ise kenevir yasakları tüm dünyada yaygın hâle gelmiştir. Lif kaynağı olarak kullanımı yaygın olan kenevirin çeşitli kollarla da ilişiğinin olmasının ardından bu yasaklamaların başladığı, yani bir çıkar ilişkisi adına bu tip kısıtlamaların yapıldığı teoriler arasındadır. Dişi kenevir genel anlamda “esrar” elde edinimi sebebi ile yasaklanmıştır. Ancak esrarın elde edildiği kısımlarda bulunan maddelerin tıbbi kullanım alanlarının olduğu da pek çok araştırmaya ve kanıtlamaya konu olmuştur.

Bugün ise endüstriyel kenevirin dünyada genel olarak yetiştirilmesinin yasal olduğu görülmektedir. Ayrıca bu paralelde esrar ve türevlerinin ilaç olarak tıpta kullanımı yasallaşmakta ve yaygınlaşmaktadır. Ancak esrarın keyif verici olarak kullanılmasının illegal oluşu dünya genelinde güncelliğini korumaktadır.